Doktora programına başvuracak adayların programa kabulünde ALES puanının %50’si, yüksek lisans genel not ortalamasının %10’u, yabancı dil puanın %15’i, bilim sınavı puanının %15’i ve mülakat puanın %10’u dikkate alınır. Adayların değerlendirmeye alınabilmesi için yazılı bilim sınavından 100 üzerinden en az 50 puan almış olmaları gerekir (Madde 16/1).
Tezli yüksek lisans diplomasına sahip olmaları ve ALES’ten başvurduğu programın puan türünde en az 55 puana sahip olmaları gerekir.
Tıp, diş hekimliği, veteriner, eczacılık fakülteleri ile hazırlık sınıfları en az on yarıyıl süreli lisans diplomasına veya Sağlık Bakanlığınca düzenlenen esaslara göre bir laboratuvar dalında kazanılan uzmanlık yetkisine sahip olmaları ve ALES’ten başvurduğu programın puan türünde en az 55 ALES puanına sahip olmaları gerekir (Madde 16/1).
Doktora programına öğrenci kabulünde anadilleri dışında Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen merkezî yabancı dil sınavları ile eşdeğerliği kabul edilen uluslararası yabancı dil sınavlarından en az 55 puan veya ÖSYM tarafından eşdeğerliği kabul edilen uluslararası yabancı dil sınavlarından bu puan muadili bir puan alınması zorunludur. Eğitim dili yüzde yüz İngilizce olan programlarda ise yabancı dil sınavlarından en az 60 puan veya ÖSYM tarafından eşdeğerliği kabul edilen uluslararası yabancı dil sınavlarından bu puan muadili bir puan alınması zorunludur (Madde 16/1).
Doktora/sanatta yeterlik programına başvurabilmek için adayların, yüksek lisans not ortalaması şartı her ilan dönemi öncesi anabilim dalı başkanlıklarının önerisi ile belirlenmekte ve ilan edilmektedir.
Yüksek lisans ve doktora/sanatta yeterlik programlarına kabul edilen öğrencilerden, lisans veya yüksek lisans derecesini kabul edildikleri yüksek lisans veya doktora/sanatta yeterlik programından farklı alanlarda almış olanlar ve lisans veya yüksek lisans derecesini kabul edildikleri yükseköğretim kurumu dışındaki yükseköğretim kurumlarından almış olan yüksek lisans veya doktora/sanatta yeterlik programı adayları için eksikliklerini gidermek amacıyla bilimsel/sanatsal hazırlık programı uygulanabilir (Madde 33).
Doktora programı, tezli yüksek lisans derecesi ile kabul edilmiş öğrenciler için toplam yirmi dört krediden ve bir eğitim-öğretim yılı 60 AKTS’den az olmamak şartıyla en az sekiz ders, seminer, yeterlik sınavı, tez önerisi ve tez çalışması olmak üzere en az 240 AKTS kredisinden az olmamak kaydı ile öğrenci tabi, olduğu müfredat kredi/AKTS miktarını tamamlamalıdır.
Öğrenci, en geç danışman atanmasını izleyen dönemden itibaren her yarıyıl tez çalışmasına ve açıldığı takdirde uzmanlık alan dersine kayıt yaptırmak zorundadır. Yeterlik döneminde olan öğrencilerde kayıtlanmak zorundadır.
Doktora programı, bilimsel hazırlıkta geçen süre hariç tezli yüksek lisans derecesi ile kabul edilenler için kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın sekiz yarıyıl olup azami tamamlama süresi on iki yarıyıldır (Madde 17/1).
Öğrencinin ilgili dersten başarılı sayılabilmesi için doktorada başarı harf notu en az CB’dir Yüksek lisans programından mezun olabilmek için mezuniyet ortalamasının 3.00/4.00 olması gerekmektedir.
Öğrenciler, başarısız oldukları dersleri tekrar alabilirler ya da başarısız oldukları dersin yerine danışman tarafından uygun görülen başka bir dersi de alabilirler. Genel not ortalamalarını yükseltmek amacıyla başarılı olunan dersler tekrar alınabilir.
Kayıtlı olduğu programın en az ders yükünü başarıyla tamamlayan öğrencinin alacağı fazla dersler genel not ortalamasına katılmaz ancak fazladan alınan bu dersler not çizelgesinde gösterilir. Mezuniyet aşamasında, alınan fazla dersler de dahil başarısız ders olmamalıdır. Genel not ortalamasına, tekrar edilen derslerden alınan en son not katılır (Madde 38).
Yeterlik sınavı öğrencinin alanındaki temel konular ve kavramlar ile doktora çalışmasıyla ilgili bilimsel araştırma derinliğine sahip olup olmadığının ölçülmesidir.
Yeterlik sınavı yazılı ve sözlü olarak iki bölüm halinde yapılır. Yazılı sınavda 100 üzerinden en az 75 puan alarak başarılı olan öğrenci sözlü sınava alınır. Doktora yeterlik sınavı öğrencinin eğitim gördüğü dilde yapılır.
Sınav jürisi, öğrencinin sözlü sınavdaki başarı durumunu değerlendirerek başarılı veya başarısız olduğuna salt çoğunlukla karar verir. Bu karar, EADB’ce yeterlik sınavını izleyen üç gün içinde enstitüye tutanakla bildirilir.
Yeterlik sınavında başarısız olan öğrenci başarısız olduğu bölüm/bölümlerden bir sonraki yarıyılda, kural olarak, aynı jüri önünde tekrar sınava alınır. Aynı jürinin oluşturulmasını engelleyen haklı sebeplerin (ölüm, adli sebep, sağlık) varlığı halinde jüride değişiklik yapılabilir.
Yeterlik sınavı jürisi, yeterlik sınavını başaran bir öğrencinin, ders yükünü tamamlamış olsa bile, toplam kredi miktarının üçte birini geçmemek şartıyla fazladan ders/dersler almasını isteyebilir. Öğrenci, jürinin önerdiği ve ilgili enstitü yönetim kurulunun onayladığı dersleri başarmak zorundadır (Madde 19).
Derslerini, seminerini başarıyla tamamlayan ve genel not ortalaması 4,00 üzerinden 3,00 olan öğrenciler yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar. Bir öğrenci bir yılda en fazla iki kez yeterlik sınavına girer.
Doktora yeterlik sınavı, Mayıs ve Kasım aylarında olmak üzere yılda iki kez yapılır. Yüksek lisans derecesi ile kabul edilen öğrenci en geç beşinci yarıyılın, lisans derecesi ile kabul edilmiş olan öğrenci en geç yedinci yarıyılın sonuna kadar yeterlik sınavına girmek zorundadır. Enstitüce kabul edilebilir; sağlık raporu, askerlik tecil hakkının kaybedilmesi, birinci derece yakınının vefatı, doğal afet ve olağanüstü durumlara yönelik bir özrü olmaksızın yeterlik sınavına girmeyen aday o yeterlik sınavı açısından başarısız kabul edilir. Enstitüce özrü kabul edilen aday mazeret sınavına tabi tutulur (Madde 19).
Yeterlik sınavında başarılı bulunan öğrenci için tez danışmanının önerisi, ilgili EADB’nin ADAK kararı ve Enstitü Yönetim Kurulu onayı ile bir ay içinde bir tez izleme komitesi oluşturulur. Tez izleme komitesi üç öğretim üyesinden oluşur. Komitede tez danışmanından başka EADB içinden ve dışından birer üye yer alır. İkinci tez danışmanının atanması durumunda ikinci tez danışmanı dilerse komite toplantılarına katılabilir. Öğrencinin tezinin sonuçlanabilmesi için en az üç tez izleme komitesi raporu sunulması gerekir (Madde 19-21)
Doktora yeterlik sınavını başarı ile tamamlayan öğrenci, en geç altı ay içinde, yapacağı araştırmanın amacını, yöntemini ve çalışma planını kapsayan tez önerisini tez izleme komitesi önünde sözlü olarak savunur. Öğrenci; tez önerisi ile ilgili yazılı raporu, sözlü savunmadan en az on beş gün önce izleme komitesi üyelerine sunar.
Tez izleme komitesi, öğrencinin sunduğu tez önerisinin kabul, düzeltme veya reddine salt çoğunlukla karar verir. Düzeltme için bir ay süre verilir. Bu süre sonunda kabul veya ret yönünde salt çoğunlukla verilen karar, EADB tarafından işlemin bitişini izleyen üç gün içinde enstitüye ayrıntılı bir tutanakla bildirilir.
Tez önerisi reddedilen öğrenci, yeni bir danışman ve/veya tez konusu seçme hakkına sahiptir. Bu durumda yeni bir tez izleme komitesi atanabilir. Programa aynı danışmanla devam etmek isteyen öğrenci üç ay içinde, danışman ve tez konusunu değiştiren öğrenci ise altı ay içinde tekrar tez önerisi savunmasına alınır. Tez önerisi bu savunmada da reddedilen öğrencinin yükseköğretim kurumu ile ilişiği kesilir.
Tez önerisi savunmasına geçerli bir mazereti olmaksızın yukarıda belirtilen sürede girmeyen öğrenci başarısız sayılarak tez önerisi reddedilir. Mazereti geçerli sayılan öğrencinin tez önerisi savunması, üç ay içinde aynı danışman ve aynı konuyla, aynı komite tarafından belirlenen ve EADB’ce enstitüye bildirilen tarihte tekrar yapılır (Madde 21).
Doktora programı için gerekli kredili dersleri başarıyla tamamlamanın azami süresi tezli yüksek lisans derecesi ile kabul edilenler için dört yarıyıl, lisans derecesi ile kabul edilenler için altı yarıyıldır. Bu süre içinde kredili derslerini başarıyla tamamlayamayan veya genel not ortalaması 4,00 üzerinden 3,00’ün altında olan öğrencinin Üniversite ile ilişiği kesilir (Madde 17).
Öğrencinin tez çalışması, komite tarafından başarılı (B/S) veya başarısız (BZ/U) olarak değerlendirilir. Komite üyelerine enstitüce kabul edilebilir; sağlık raporu, askerlik tecil hakkının kaybedilmesi, birinci derece yakınının vefatı, doğal afet ve olağanüstü durumlara yönelik bir özrü bulunmaksızın yazılı rapor sunmayan ve/veya toplantıya katılmayan öğrenciler de başarısız (BZ/U) olarak değerlendirilir. Komite tarafından üst üste iki kez veya aralıklı olarak üç kez başarısız bulunan öğrencinin Üniversite ile ilişiği kesilir (Madde 21).
Kredili derslerini başarıyla bitiren, yeterlik sınavında başarılı bulunan ve tez önerisi kabul edilen, ancak tez çalışmasını yüksek lisans sonrası doktora yapanlar için on iki yarıyıl sonuna kadar veya lisans sonrası doktora (bütünleşik doktora) yapanlar için 14 yarıyıl sonuna kadar tamamlayamayan öğrencinin enstitü ile ilişiği kesilir (Madde 35/8).
Doktora yeterlik sınavında ikinci kez başarısız olan doktora öğrencilerinin, tez önerisi ikinci kez reddedilen doktora öğrencilerinin, programını süresi içinde tamamlayamayan lisansüstü öğrencilerin, tezi jüri tarafından reddedilen veya düzeltilmiş tezi çalışması jüri tarafından kabul edilmeyen öğrencilerin enstitü ile ilişiği kesilir (Madde 40).
Savunulup başarılı olmuş tezini süresi içinde teslim etmeyen öğrenci koşulları yerine getirinceye kadar diplomasını alamaz, öğrencilik haklarından yararlanamaz ve azami süresinin dolması halinde ilişiği kesilir (Madde 23, Madde 40).
Doktora tez jürisi, tez danışmanı ve ilgili EADB’nin ADAK önerisi ve enstitü yönetim kurulunun onayı ile atanır. Jüri, üçü öğrencinin tez izleme komitesinde yer alan öğretim üyeleri ve en az ikisi BAİBÜ dışındaki yükseköğretim kurumlarının ilgili ana bilim dalından olmak üzere beş asıl öğretim üyesinden oluşur. Tez izleme komitesi üyesi olmayanlar için asıl sayısı kadar yedek üye belirlenir. Ayrıca ikinci tez danışmanı oy hakkı olmaksızın jüride yer alabilir.
